نرخ دلار، بازی سیاست

تحلیلی بر اثر سیاست‌های داخلی و خارجی بر نوسانات نرخ ارز

 

نوسانات نرخ دلار در ایران همواره یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های اقتصادی مردم، فعالان بازار و دولت‌ها بوده است. در نگاه اول، تغییرات قیمت دلار ممکن است صرفاً به عوامل اقتصادی مرتبط دانسته شود، اما واقعیت این است که نرخ دلار در ایران بیش از هر چیز، متأثر از سیاست است. این «بازی سیاست» نقشی اساسی در شکل‌گیری روندهای ارزی دارد و تعیین‌کننده اصلی افزایش یا کاهش نرخ دلار در کشور است.

 

نقش سیاست داخلی در نوسان دلار

سیاست‌گذاری اقتصادی دولت، به‌ویژه در حوزه بانک مرکزی، سیاست‌های مالیاتی و کنترل نقدینگی، تأثیر مستقیم بر قیمت ارز در بازار آزاد و رسمی دارد. وقتی دولت‌ها در کنترل پایه پولی و رشد نقدینگی ناکام باشند، فشار بر بازار ارز افزایش یافته و نرخ دلار جهش می‌یابد. همچنین، نبود شفافیت در تصمیم‌گیری‌های کلان اقتصادی و بی‌ثباتی مدیریتی، باعث کاهش اعتماد عمومی و هجوم به بازار ارز می‌شود.

 

تأثیر سیاست خارجی بر نرخ ارز

در کنار سیاست‌های داخلی، روابط بین‌المللی و مذاکرات دیپلماتیک نیز نقش تعیین‌کننده‌ای دارند. تحریم‌های اقتصادی، تنش‌های سیاسی با کشورهای غربی و بلاتکلیفی در مذاکرات هسته‌ای از جمله عوامل خارجی هستند که باعث بی‌ثباتی در بازار ارز می‌شوند. هر گونه خبر از پیشرفت یا توقف در مذاکرات ایران و آمریکا می‌تواند به‌سرعت نرخ دلار را در مسیر صعود یا نزول قرار دهد.

 

نوسانات دلار و اثر زنجیره‌ای

افزایش نرخ ارز فقط به بازار ارز محدود نمی‌شود، بلکه به‌سرعت تمام اقتصاد را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. از قیمت کالاهای وارداتی گرفته تا تورم عمومی و هزینه‌های تولید، همه وابسته به ثبات یا نوسان دلار هستند. به همین دلیل، این «بازی سیاست» در حوزه ارز، همواره با واکنش‌های زنجیره‌ای در سایر بخش‌های اقتصادی همراه است.

 

راهکارهای کنترل نرخ دلار

برای کنترل و ثبات نرخ ارز، باید سیاست‌های اقتصادی با دیدگاه بلندمدت و علمی تدوین شوند. ایجاد تعادل بین درآمدهای ارزی و مصارف ارزی، افزایش صادرات غیرنفتی، رفع موانع سیاسی و بهبود روابط خارجی، از جمله اقداماتی است که می‌تواند از تکرار بحران‌های ارزی جلوگیری کند. همچنین، شفافیت در تصمیم‌گیری‌ها و اطلاع‌رسانی دقیق به بازار، موجب کاهش انتظارات تورمی و کنترل هیجانات ارزی می‌شود.

 

نتیجه‌گیری

در نهایت، نرخ ارز فقط تابع عرضه و تقاضا نیست، بلکه درون میدان بازی پیچیده‌ای از سیاست داخلی و خارجی شکل می‌گیرد. تا زمانی که نگاه سیاسی به ارز اصلاح نشود، بازار ارز همچنان صحنه بی‌ثباتی و التهاب خواهد بود. آینده نرخ دلار، به تصمیمات سیاست‌مداران گره خورده است، نه صرفاً شاخص‌های اقتصادی.

 مجله حکمت